Προτυποποίηση βιβλιογραφικών εγγραφών

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα έχουν αποκτήσει:
Γνώση: των εννοιών της περιγραφικής επεξεργασίας τεκμηρίων και των εργαλείων που χρησιμποιούνται για την οργάνωση των βιβλιογραφικών πληροφοριών, για την επιλογή και τη δημιουργία σημείων πρόσβασης καθώς και για την προτυποποίηση δεδομένων των βιβλιογραφικών εγγραφών (π.χ. AACR2, ISBDs, RDA, MARC, κλπ.)
Κατανόηση: της λογικής και της έννοιας των σημείων πρόσβασης και των εργαλείων που χρησιμοποιούνται από τις βιβλιοθήκες για την παραγωγή αυτών.
Εφαρμογή: των κανόνων και των οδηγιών για την προτυποίηση και καθιέρωση στοιχείων των βιβλιογραφικών εγγραφών σε ένα αυτοματοποιημένο σύστημα βιβλιοθηκών (π.χ. Koha), με απώτερο στόχο οι φοιτητές να εξοικειωθούν με τα χαρακτηριστικά και τις ιδιαιτερότητες που έχει το κάθε ένα από αυτά.
Ανάλυση: των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που έχει το κάθε είδος σημείου πρόσβασης και εφαρμογή των αντίστοιχων κανόνων.
Σύνθεση: επιλογή των κατάλληλων κανόνων και οδηγιών για την προτυποίηση των σημείων πρόσβασης και εφαρμογή τους.
Αξιολόγηση: της ορθότητας των σημείων πρόσβασης που δημιούργησαν οι φοιτητές βάσει των κανόνων και των οδηγιών σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή.

 

Γενικές Ικανότητες

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
• Λήψη αποφάσεων
• Αυτόνομη και συνεργατική εργασία
• Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
• Εφαρμογή των κανόνων σε προβλήματα του πραγματικού κόσμου

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Το μάθημα χωρίζεται στις ακόλουθες ενότητες:
Ενότητα 1: Εισαγωγικές έννοιες: βασικές έννοιες και πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπτύσσεται η προτυποποίηση στην περιγραφική επεξεργασία τεκμηρίων. Ορισμοί, δομές και εξέλιξη των κανόνων καταλογογράφησης που σχετίζονται με τα σημεία πρόσβασης και την εξέλιξη της προτυποποίησης και των εργαλείων που χρησιμοποιούνται. Παρουσίαση και διαχωρισμός των εννοιών κύρια και δευτερεύουσα αναγραφή/εγγραφή και αντίστοιχα κύρια και δευτερεύοντα σημεία πρόσβασης.
Ενότητα 2: γνωριμία των φοιτητών με τη χρήση των εργαλείων που είναι απαραίτητα για την προτυποποίηση στην περιγραφική επεξεργασία τεκμηρίων (AACR2, MARC, ISBDs, κλπ.). Πρώτη εξοικείωση των φοιτητών με τη φύση και τις ιδιαιτερότητες που έχουν τα συγκεκριμένα εργαλεία.
Ενότητα 3: μελέτη και εντοπισμός των στοιχείων από τα τεκμήρια που θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημεία πρόσβασης για τις βιβλιογραφικές εγγραφές. Προσδιορισμός των κύριων πηγών πληροφόρησης ανάλογα με το είδος των τεκμηρίων και των στοιχείων που θα μπορούσαν να προτυποποιηθούν (π.χ. σελίδες τίτλων, κλπ.).
Ενότητα 4: προσδιορισμός των αρχών και των προτύπων που χρησιμοποιούνται για την προτυποποίοηση των σημείων πρόσβασης για κάθε είδος υλικού. Μελέτη συγκεκριμένων κανόνων που πρέπει να εφαρμόζονται ανάλογα με τις περιπτώσεις που αντιμετωπίζονται κάθε φορά (π.χ. για την αντιμετώπιση των παράλληλων τίτλων, των πολλών συγγραφέων, των συνεδρίων, των συλλογικών οργάνων, κλπ.). Παρουσίαση της λειτουργίας, της χρήσης και της δημιουργίας παραπομπών. Χρήση έτοιμων βιβλιογραφικών εγγραφών με την προτυποποίησή τους με σκοπό οι φοιτητές να μελετούν τους κανόνες και να βλέπουν την εφαρμογή τους άμεσα σε συγκεκριμένες περιπτώσεις τεκμηρίων.
Ενότητα 5: δημιουργία πρωτότυπων εγγραφών από τους φοιτητές σε κωδικοποιημένη μηχαναγνώσιμη μορφή βάσει προτύπων και οδηγιών.
Ενότητα 6: Ανάλυση των εφαρμογών των φοιτητών, ώστε να εντοπιστούν τυχόν λάθη και να κατανοήσουν και να εξοικειωθούν οι φοιτητές με τους κανόνες και τα πρότυπα σε μεγαλύτερο βαθμό.

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Γλώσσα: Ελληνική
Μέθοδοι αξιολόγησης:
• Γραπτή Εργασία (επιλογή των φοιτητών) ή
• Τελικές εξετάσεις με Ερωτήσεις Ανάπτυξης Δοκιμίων και Επίλυσης Προβλημάτων
Κριτήρια:
• Γνώση κανόνων καταλογογράφησης και εφαρμογή τους ανάλογα με το είδος των τεκμηρίων
• Ικανότητα εφαρμογής των κανόνων στο πρότυπο MARC
• Ικανότητα προσδιορισμού του είδους του τεκμηρίου και των ιδιαιτεροτήτων που έχει
• Ικανότητα χρήσης του αυτοματοποιημένου βιβλιοθηκονομικού συστήματος
• Ικανότητα αξιολόγησης και αιτιολόγησης των επιλογών τους
Τα θέματα των εργασιών, τα κριτήρια αναλυτικά και ο τρόπος βαθμολόγησης αναρτώνται με την έναρξη του εξαμήνου στην ιστοσελίδα του μαθήματος.

 

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. ΑΓΓΛΟ-Αμερικανικοί κανόνες καταλογογράφησης. 2η έκδ., αναθεώρηση 1998. επιμ. Michael Gorman και Paul W. Winkler. Μετάφρ. και επιμ. ελληνικής έκδοσης Μορελέλη-Kακούρη, Μερσίνη. Θεσσαλονίκη, ΤΕΙ Θεσσαλονίκης, 1994-1997. 2τ. ISBN 960-287-001-X (set)
2. Εγχειρίδιο UNIMARC. επιμ. έκδ. Holt, Brian P. με τη συνδρομή των McCallum και Long, Α. Β. Μετάφρ. στα ελληνικά και επιμ. Μπώκος Γ.Δ. Ελληνική έκδοση. Αθήνα, Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, 1993-96. 2τ. Αρχικά εκδόθηκε από ISBN 960-7060- 06-7 (τ.1) ISBN 960-7060-11-3 (τ.2)
3. ANGLO-American cataloguing rules. 2nd ed. 1998 rev. prepared under the direction of the Joint Steering Committee for Revision of AACR, a committee of the American Library Association …[et al.]: Edited by Gorman, Michael and Winkler, Paul W. Ottawa, Canadian Library Association,1998. xxv, 677 p. ISBN 0- 88802-242-5 (Canada) ISBN 0-85365-509-x (U.K.) ISBN 0-8389-3346-7 (U.S.)
4. Gorman, Michael.The concise AACR2 1998 revision Chicago: ALA, 1989. xi, 161 p. ISBN 085365-799-8
5. Hunter, Eric J. An introduction to AACR 2. 3rd ed. London, Clive Bingley, c1989. 153 p. ISBN 0-85157-457-2
6. Hunter, Eric J. και Bakewell, K.G.B. Cataloging. 3rd ed. London, L.A., c1991. xxiv, 313 p. ISBN 0-85157-467-x
7. ISBD (M): International Standard Bibliographic Description for Monographic Publications. Approved by the Standing Committee of the IFLA Section on Cataloguing. Rev. ed. Munchen, Saur, 1987. VIII, 62 p. ISBN 3-598-10953-9
8. ISBD(S): International Standard Bibliographic Description for Serials. Approved by the Standing Committees of the IFLA Section on Cataloguing and the IFLA Section on Serial Publications. Rev. ed. Munchen, Saur, 1998. VIII, 76 p. ISBN 3-598-10955- 5
9. Leong, Carol H. Serial’s cataloguing handbook. Chicago: ALA,1989. xiii, 313 p. ISBN 0-8389-0501-3
10. Maxwell, Margaret. Handbook for AACR 2: 1998 revision. With a new chapter by Jydith A. Carter. Chicago, ALA, 1989. xi, 436 p. ISBN 0-8389-0505-6