Εκπαίδευση και βιβλιοθήκες

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα έχουν αποκτήσει:

Γνώση: των βασικών θεωρητικών ζητημάτων και προσεγγίσεων της εκπαίδευσης συνδέοντας την κοινωνιολογική/πολιτισμική προοπτική με την κατανόηση προβλημάτων της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Θα γνωρίσουν και θα οικειοποιηθούν, επίσης, πρακτικές που αξιοποιούν τη Σχολική Βιβλιοθήκη, κυρίως, αλλά και την Ακαδημαϊκή ή την Λαϊκή, σε συνάφεια με τις δυνατότητες του αναλυτικού προγράμματος, τις ευκαιρίες της τοπικής κοινωνίας, τη δυναμική της τεχνολογίας, τις διεπιστημονικές συνεργασίες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών.

Κατανόηση: του ρόλου των επιστημόνων πληροφόρησης στην ανάπτυξη δεξιοτήτων πληροφοριακής παιδείας και στην προώθηση της φιλαναγνωσίας σε ένα ευρύ φάσμα βιβλιοθηκών. Επιπρόσθετα, οι φοιτητές θα εξοικειωθούν με τη σημερινή πραγματικότητα και την τρέχουσα έρευνα της λειτουργίας των Σχολικών Βιβλιοθηκών στην Ελλάδα και στον διεθνή χώρο.

Ανάλυση: θα καταστούν ικανοί/ικανές να ανιχνεύουν και να αναλύουν τις πληροφοριακές, καθώς και εκπαιδευτικές ανάγκες της κοινότητας που εξυπηρετούν οι επιμέρους βιβλιοθήκες και συνεπακόλουθα να αναλαμβάνουν  πρωτοβουλίες για την κάλυψή τους με έμφαση στην προαγωγή της ανάγνωσης και στην ανάπτυξη δεξιοτήτων πληροφοριακής παιδείας.

 

Γενικές Ικανότητες

• Αυτόνομη ή/και Ομαδική εργασία
• Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
• Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
• Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
• Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
• Λήψη αποφάσεων
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Το μάθημα χωρίζεται στις ακόλουθες ενότητες:

Ενότητα 1. Η έννοια και τα χαρακτηριστικά της εκπαίδευσης. Τα είδη της εκπαίδευσης. Δια βίου μάθηση και επιμόρφωση. Οι βιβλιοθήκες, ο ρόλος τους και τα είδη των βιβλιοθηκών. Ο ρόλος των επιστημόνων πληροφόρησης στην εκπαίδευση όλων των βαθμίδων και όλων των μορφών.

Ενότητα 2. Οι Σχολικές Βιβλιοθήκες. Ιστορική αναδρομή και σύγχρονη πραγματικότητα. Προβλήματα, προτάσεις και καλές πρακτικές. Παραδείγματα Σχολικών Βιβλιοθηκών από τον διεθνή χώρο. Ο ρόλος του σχολείου στη διαμόρφωση αναγνωστικών δεξιοτήτων και η επίδραση πολιτισμικών θεσμών. Η ανάγνωση ως κοινωνική πρακτική. Αναγνωστικές Λέσχες. Σχολική Βιβλιοθήκη και καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας. Λαϊκές Βιβλιοθήκες και ο ρόλος τους στη δια βίου μάθηση. Καλές πρακτικές και μελέτες περίπτωσης. Ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες και πληροφοριακή παιδεία. Καλές πρακτικές και μελέτες περίπτωσης.

Ενότητα 3. Τα άλλα είδη των Βιβλιοθηκών (Ειδικές, εθνικές, τραπεζών, οργανισμών, κ.λπ.). Ο ρόλος των επιστημόνων πληροφόρησης στην επιμόρφωση, την επαγγελματική κατάρτιση και τη δια βίου μάθηση. Καλές πρακτικές και μελέτες περίπτωσης.

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Γλώσσα: ελληνική

Μέθοδοι αξιολόγησης: Οι φοιτητές/τριες αξιολογούνται βάσει τυπικών και μη τυπικών μορφών αξιολόγησης κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Αυτές περιλαμβάνουν:

• Ενεργό συμμετοχή κατά τη διάρκεια του μαθήματος
• Δημόσια παρουσίαση ή υποστήριξη εργασίας (ατομικής/ομαδικής)
• Γραπτή εξέταση που βασίζεται στις διαλέξεις και αξιολογεί την ικανότητα κριτικής και συνθετικής σκέψης των εξεταζόμενων.

Τα θέματα των εργασιών, τα κριτήρια αναλυτικά  και ο τρόπος βαθμολόγησης αναρτώνται με την έναρξη του εξαμήνου  στην ιστοσελίδα του μαθήματος.

 

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Αναστασάκης, Μ. (2003). Ανασχεδιάζοντας τη βιβλιοθήκη στο σχολείο. Μια πρόταση για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Αθήνα: Μεταίχμιο.
2. Αντωνίου, Α., Κόκκινος, Δ., Ευθυμίου, Φ. & Γιαννακόπουλος, Γ. (2023). Ο εκπαιδευτικός ρόλος των βιβλιοθηκών. Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (Υπό έκδοση).
3. Αποστολίδου Β., Καπλάνη Β. & Χοντολίδου Ε. (2000). Διαβάζοντας Λογοτεχνία στο Σχολείο. Μια νέα πρόταση διδασκαλίας. Αθήνα: Τυπωθήτω- Γ.Δαρδάνος.
4. Αρβανίτη, Ι. (2011). Η βιβλιοθήκη στην πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Αθήνα: University Studio Press.
5. Αρβανίτη, Ι. (2011). Η βιβλιοθήκη στο ελληνικό σχολείο: ο θεσμός, η πραγματικότητα και η ιδανική μορφή σύμφωνα με τους εκπαιδευτικούς. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Αντ. Σταμούλη.
6. Δαμασκηνού, Α. (2023). Πληροφοριακή παιδεία και σχολικές βιβλιοθήκες εκπαιδευτικών ιδρυμάτων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του ιδιωτικού τομέα. Μεταπτυχιακή Διπλωματική εργασία. Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής. (https://polynoe.lib.uniwa.gr/xmlui/handle/11400/3588).
7. Κατσίκη – Γκίβαλου, Α. & Πολίτης, Δ. (επιμ) (2013). Καλλιεργώντας τη Φιλαναγνωσία: Πραγματικότητες και Προοπτικές. Αθήνα: Διάδραση.
8. Καζάζη, Μ. (2003). Ψυχολογία του αναγνώστη, ψυχολογία της ανάγνωσης. Αθήνα: Έλλην.
9. Κανάκη, Χ. (2015). Πληροφοριακή παιδεία: Η σχέση των φοιτητών με την πληροφορία. Αθήνα: Εκδόσεις Κλειδάριθμος.
10. Κελπανίδης, Μ. (2012). Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης. Θεσσαλονίκη: Ζυγός.
11. Κόκκινος, Δ. (2023). Βιβλιοθήκες και εκπαίδευση: Αξιοποίηση των ΤΠΕ (Υπό έκδοση).
12. Κοψίδα-Βρεττού, Π. (2011). Φιλαναγνωσία και Σχολικές Βιβλιοθήκες. Πώς παράγεται το «γεγονός» στη σχολική καθημερινότητα. Αθήνα: Καστανιώτης.
13. Λεοντσίνη, Μ. (επιμ.) (2000). Όψεις της Ανάγνωσης. Αθήνα: Nήσος.
14. Μηλιαρέσης, Ι. (2021). Οι απόψεις των εκπαιδευτικών αναφορικά με το ρόλο των σχολικών βιβλιοθηκών στην ενίσχυση της σχολικής μονάδας. Διπλωματική εργασία. Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής. (https://polynoe.lib.uniwa.gr/xmlui/handle/11400/771).
15. Μιχαηλίδης, Τ. (2020). Ο ρόλος της Σχολικής Βιβλιοθήκης στην ανάπτυξη φιλαναγνωσίας και δημιουργικής έκφρασης: μια διδακτική εφαρμογή στο γνωστικό αντικείμενο της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, MusED: Μουσείο-Σχολείο-Εκπαίδευση, 1 (3).
16. Μπίκος, Γ. (2014). Περί Σχολικών Βιβλιοθηκών. Αθήνα: Γρηγόρη.
17. Μπίκος, Γ. (2012). Το βιβλίο ως διδακτικό μέσο και οι κυρίαρχοι τρόποι ανάγνωσης. Αθήνα: Γρηγόρη.
18. Ντελόπουλος, Κ. (2005). Για τις Σχολικές Βιβλιοθήκες: 4+3 κείμενα από βιβλιοθηκονομική άποψη. Αθήνα: Gutenberg
19. Bikos, G., Papadimitriou, P. (2013). “School Libraries in Greece. Turbulent Past, uncertain present, doubtful future”, Procedia-Social and Behavioural Sciences, 73, pp. 73-80.
20. Bikos, G., Giannakopoulos, G., Papadimitriou, P. (2014). “School libraries’ impact on secondary education: a users’ study”, Library Review, 63 (6/7), pp. 519–530.