Εισαγωγή στην περιγραφή τεκμηρίων

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα έχουν αποκτήσει:
Γνώση: των εννοιών της περιγραφικής επεξεργασίας τεκμηρίων, των ειδών του υλικού και των εργαλείων που χρησιμοποιούνται για την οργάνωση των βιβλιογραφικών πληροφοριών (π.χ. AACR2, ISBDs, RDA, MARC, κλπ.)
Κατανόηση: της λογικής και της έννοιας των βιβλιογραφικών εγγραφών και των εργαλείων που χρησιμοποιούνται από τις βιβλιοθήκες για την παραγωγή αυτών.
Εφαρμογή: των κανόνων και των οδηγιών για τη δημιουργία βιβλιογραφικών εγγραφών σε ένα αυτοματοποιημένο σύστημα βιβλιοθηκών (π.χ. Koha), με απώτερο στόχο οι φοιτητές να εξοικειωθούν με τα είδη των τεκμηρίων και τις ιδιαιτερότητες που έχει το κάθε ένα από αυτά.
Ανάλυση: των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που έχει το κάθε είδος των τεκμηρίων και εφαρμογή των αντίστοιχων κανόνων.
Σύνθεση: επιλογή των κατάλληλων κανόνων και οδηγιών για την περιγραφή των τεκμηρίων και τη δημιουργία on line καταλόγων
Αξιολόγηση: της ορθότητας των εγγραφών που δημιούργησαν οι φοιτητές βάσει των κανόνων και των οδηγιών σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή.

 

Γενικές Ικανότητες

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
• Λήψη αποφάσεων
• Αυτόνομη και συνεργατική εργασία
• Εφαρμογή των κανόνων σε προβλήματα του πραγματικού κόσμου

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Το μάθημα χωρίζεται στις ακόλουθες ενότητες:
Ενότητα 1: Εισαγωγικές έννοιες: βασικές έννοιες και πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπτύσσεται η περιγραφική επεξεργασία τεκμηρίων. Ορισμοί, δομές και εξέλιξη των κανόνων καταλογογράφησης και των εργαλείων που χρησιμοποιούνται.
Ενότητα 2: γνωριμία των φοιτητών με τη χρήση των εργαλείων που είναι απαραίτητα για την περιγραφική επεξεργασία τεκμηρίων (AACR2, MARC, ISBDs, κλπ.). Πρώτη εξοικείωση των φοιτητών με τη φύση και τις ιδιαιτερότητες που έχουν τα συγκεκριμένα εργαλεία.
Ενότητα 3: μελέτη των ειδών των τεκμηρίων που υπάρχουν στις βιβλιοθήκες και ανάλυση των στοιχείων που είναι απαραίτητα για την περιγραφή αυτών. Προσδιορισμός των κύριων πηγών πληροφόρησης ανάλογα με το είδος των τεκμηρίων (π.χ. σελίδες τίτλων, κλπ.).
Ενότητα 4: προσδιορισμός των αρχών και των προτύπων που χρησιμοποιούνται για την περιγραφική επεξεργασία τεκμηρίων για κάθε είδος υλικού. Μελέτη συγκεκριμένων κανόνων που πρέπει να εφαρμόζονται ανάλογα με τις περιπτώσεις που αντιμετωπίζονται κάθε φορά (π.χ. για την αντιμετώπιση των παράλληλων τίτλων, των πολλών συγγραφέων, κλπ.). Χρήση έτοιμων βιβλιογραφικών εγγραφών με σκοπό οι φοιτητές να μελετούν τους κανόνες και να βλέπουν την εφαρμογή τους άμεσα σε συγκεκριμένες περιπτώσεις τεκμηρίων.
Ενότητα 5: δημιουργία πρωτότυπων εγγραφών από τους φοιτητές σε κωδικοποιημένη μηχαναγνώσιμη μορφή βάσει προτύπων και οδηγιών.
Ενότητα 6: Ανάλυση των εφαρμογών των φοιτητών, ώστε να εντοπιστούν τυχόν λάθη και να κατανοήσουν και να εξοικειωθούν οι φοιτητές με τους κανόνες και τα πρότυπα σε μεγαλύτερο βαθμό.

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

• Γραπτή Εργασία (επιλογή των φοιτητών) ή
• Τελικές εξετάσεις με Ερωτήσεις Ανάπτυξης Δοκιμίων και Επίλυσης Προβλημάτων

 

Κριτήρια:

• Γνώση κανόνων καταλογογράφησης και εφαρμογή τους ανάλογα με το είδος των τεκμηρίων
• Ικανότητα εφαρμογής των κανόνων στο πρότυπο MARC
• Ικανότητα προσδιορισμού του είδους του τεκμηρίου και των ιδιαιτεροτήτων που έχειΙκανότητα χρήσης του αυτοματοποιημένου βιβλιοθηκονομικού συστήματος
• Ικανότητα αξιολόγησης και αιτιολόγησης των επιλογών τους

 

Τα θέματα των εργασιών, τα κριτήρια αναλυτικά και ο τρόπος βαθμολόγησης αναρτώνται με την έναρξη του εξαμήνου στην ιστοσελίδα του μαθήματος.

 

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία

1. ΑΓΓΛΟ-Αμερικανικοί κανόνες καταλογογράφησης. 2η έκδ., αναθεώρηση 1998. επιμ. Michael Gorman και Paul W. Winkler. Μετάφρ. και επιμ. ελληνικής έκδοσης Μορελέλη-Kακούρη, Μερσίνη. Θεσσαλονίκη, ΤΕΙ Θεσσαλονίκης, 1994-1997. 2τ. ISBN 960-287-001-X (set)
2. Εγχειρίδιο UNIMARC. επιμ. έκδ. Holt, Brian P. με τη συνδρομή των McCallum και Long, Α. Β. Μετάφρ. στα ελληνικά και επιμ. Μπώκος Γ.Δ. Ελληνική έκδοση. Αθήνα, Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, 1993-96. 2τ. Αρχικά εκδόθηκε από ISBN 960-7060- 06-7 (τ.1) ISBN 960-7060-11-3 (τ.2)
3. ANGLO-American cataloguing rules. 2nd ed. 1998 rev. prepared under the direction of the Joint Steering Committee for Revision of AACR, a committee of the American Library Association …[et al.]: Edited by Gorman, Michael and Winkler, Paul W. Ottawa, Canadian Library Association,1998. xxv, 677 p. ISBN 0- 88802-242-5 (Canada) ISBN 0-85365-509-x (U.K.) ISBN 0-8389-3346-7 (U.S.)
4. Gorman, Michael.The concise AACR2 1998 revision Chicago: ALA, 1989. xi, 161 p. ISBN 085365-799-8
5. Hunter, Eric J. An introduction to AACR 2. 3rd ed. London, Clive Bingley, c1989. 153 p. ISBN 0-85157-457-2
6. Hunter, Eric J. και Bakewell, K.G.B. Cataloging. 3rd ed. London, L.A., c1991. xxiv, 313 p. ISBN 0-85157-467-x
7. Μπώκος, Γ. Τεχνολογία και πληροφόρηση: από τη διαχείριση του βιβλίου στη διαχείριση της γνώσης. Αθήνα: Παπασωτηρίου, 2002.
8. MARC21 format for Bibliographic Data: Library of Congress: Network Development and MARC Standards Office. 1999 edn. Update No. 1 (October 2000) through Update No. 23 (November 2016). https://www.loc.gov/marc/bibliographic/ (15-05/2017)
9. Ελληνική μετάφραση MARC21. Πανεπιστήμιο Αιγαίου. http://www.lib.aegean.gr/elliniki-metafrasi-marc-21 (15-05/2017)
10. Επαιδευτικό υλικό Koha: Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης. Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. https://www.lib.auth.gr/el/τύπος-εντύπου/εκπαιδευτικό-υλικό-koha (15-05/2017)