Βιβλιοθηκονομία και πληροφόρηση

Κωδικός Μαθήματος:

Π-1010

Semester:

Α΄ Εξάμηνο

Κατηγορία:

Υποχρεωτικά ( ΜΕΥ )

Ώρες:

Μονάδες ECTS:

6



Καθηγητές Μαθήματος

Κυριάκη-Μάνεση Δάφνη

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα έχουν αποκτήσει:

Γνώση: να γνωρίσει ο φοιτητής το επιστημονικό πεδίο των επιστημών της πληροφόρησης μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο των κοινωνικών επιστημών και να αναγνωρίσει τη διεπιστημονικότητα του κλάδου. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να μπορεί να αναγνωρίζει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της βιβλιοθηκονομίας, της αρχειονομίας και της μουσειολογίας και της συνέργειάς τους με τον ευρύτερο χώρο της επιστήμης της πληροφόρησης.
Επίσης, καλείται να μάθει τα είδη και τη λειτουργία των βιβλιοθηκών, τα είδη των αρχείων και των μουσείων
Να γνωρίζει τους διεθνείς οργανισμούς που στηρίζουν το βιβλιοθηκονομικό, αρχειονομικό και μουσειολογικό γίγνεσθαι.
Να μάθει τις διεθνείς συμβάσεις και πολιτικές που καθορίζουν τους ρόλους και τις λειτουργίες των βιβλιοθηκών και να συγκρίνει με αυτούς των αρχείων και των μουσείων.
Να μάθει τις βασικές λειτουργίες των βιβλιοθηκών.
Κατανόηση: Να κατανοήσει ο φοιτητής το επιστημονικό γίγνεσθαι και τη διαρκή εξέλιξη των επιστημών της πληροφόρησης.
Να κατανοήσει τη σημασία των επιστημών αυτών στη σύγχρονη κοινωνία.
Να κατανοήσει την αλλαγή του μέσου (από αναλογικό σε ψηφιακό) και τη διαμόρφωση του σύγχρονου βιβλιοθηκονομικού, αρχειονομικού και μουσειακού περιβάλλοντος.
Να κατανοήσει το ρόλο των βιβλιοθηκών –μονάδων πληροφόρησης σε σχέση με τους λοιπούς πληροφοριακούς οργανισμούς (αρχεία, μουσεία).
Να κατανοήσει τους παράγοντες που επηρεάζουν τη μορφή τους και τις παρεχόμενες υπηρεσίες τους.
Να κατανοήσει το κοινωνικό και πολιτιστικό πλαίσιο στο οποίο εντάσσονται και λειτουργούν τα διάφορα είδη βιβλιοθηκών, αρχείων και μουσείων, τους στόχους και τα χαρακτηριστικά τους.
Ανάλυση: Να αναλύει τις πολιτικές που διέπουν τη λειτουργία των βιβλιοθηκών και των αρχείων και να μπορεί να αξιολογεί τις επιπτώσεις τους.
Αξιολόγηση: Να μπορεί ο φοιτητής να αξιολογεί τις βασικές λειτουργίες των βιβλιοθηκών και αρχείων με βάση διεθνείς δείκτες αξιολόγησης και να εστιάζει στο χειρισμό τους.
Να μπορεί να αξιολογεί ενδεχόμενες καταστάσεις στους χώρους των βιβλιοθηκών και να λαμβάνει αποφάσεις.

 

Γενικές Ικανότητες

  • Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
  • Λήψη αποφάσεων
  • Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
  • Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
  • Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
  • Ευαισθησία σε θέματα διεθνών οδηγιών και κοινών πολιτικών

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Οι επιστήμες της πληροφόρησης. Κοινωνικές επιστήμες, διεπιστημονικότητα, ο ρόλος της τεχνολογίας και το νέο ψηφιακό γίγνεσθαι.
Βιβλιοθηκονομία: επιστημονικό υπόβαθρο και υπόβαθρο δεξιοτήτων.
Αρχειονομία: επιστημονικό υπόβαθρο και υπόβαθρο δεξιοτήτων.
Μουσειολογία: εππιστημονικό υπόβαθρο και υπόβαθρο δεξιοτήτων.
Καθορισμός βασικών εννοιών. Παράγοντες που επηρεάζουν τη μορφή και την εξέλιξη των οργανισμών πληροφόρησης. Ρόλος των οργανισμών πληροφόρησης και των επιστημόνων πληροφόρησης. Αρχές και αξίες που διέπουν τις υπηρεσίες που παρέχουν οι πληροφοριακοί οργανισμοί. Διεθνείς τάσεις και πολιτικές. Χαρακτηριστικά του επαγγέλματος του επιστήμονα της πληροφόρησης στην ψηφιακή εποχή. Επιπτώσεις στην εκπαίδευση.
Εθνικοί και διεθνείς επαγγελματικοί οργανισμοί καθώς και άλλοι οργανισμοί.
Είδη Βιβλιοθηκών. Ανάλυση της κοινότητας που εξυπηρετούν και προσδιορισμός των πληροφοριακών αναγκών. Για κάθε είδος βιβλιοθήκης (Εθνικές, Λαϊκές, Σχολικές, Ακαδημαϊκές, Ειδικές) εξετάζονται το πλαίσιο στο οποίο λειτουργούν, οι στόχοι, τα χαρακτηριστικά, το προσωπικό, η συλλογή, οι υπηρεσίες που παρέχουν, τα διεθνή πρότυπα και οι σχετικοί επαγγελματικοί οργανισμοί. Δίνονται οι βασικές παράμετροι λειτουργίας των βιβλιοθηκών: Ανάπτυξη συλλογών, Διαχείριση (δανεισμός, αυτοματοποιήσεις, κλπ) πληροφοριακές υπηρεσίες, εκκαθάριση συλλογών. Διεθνείς και εθνικές πρακτικές. Μέθοδοι και δείκτες αξιολόγησης των βιβλιοθηκών.
Πληροφοριακά χαρακτηριστικκά αρχείων και μουσείων.

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Μέθοδος αξιολόγησης: Ερωτήσεις ανάπτυξης δοκιμίων.
Κριτήρια:

  • Γνώση του αντικειμένου
  • κατανόηση με δυνατότητα σύνθεσης από διαφορετικές ενότητες του μαθήματος.
  • Βαθμός κατανόησης μέσω ερωτήσεων που εμπεριέχουν γνώση, κατανόηση και δυνατότητα κρίσης.
  • Βαθμός κριτικής ικανότητας μέσα από ερωτήσεις που απαιτούν και επίλυση προβλημάτων με λήψη αποφάσεων μέσα στο θεωρητικό πλαίσιο του μαθήματος.
  • Τα κριτήρια αναλυτικά και ο τρόπος βαθμολόγησης αναρτώνται με την έναρξη του εξαμήνου στην ιστοσελίδα του μαθήματος.

 

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία

  1. Μπώκος, Γ. Εισαγωγή στην επιστήμη της πληροφόρησης. Αθήνα: Παπασωτηρίου, 2001.
  2. G.G. Chowdhury et al (2007). Librianship: an Introduction. Facet Publishing
  3. D. Bawden and L. Robinson (2012) Introduction to Information Science. Facet Publishing
  4. Introduction to Library and information science (2015) https://en.wikibooks.org/wiki/Introduction_to_Library_and_Information_Science
  5. Introduction to Information Science. (201117). https://en.wikiversity.org/wiki/Introduction_to_Information_science. Wikiversity.
  6. IFLA Public Library Services Guideelines (2010). Berlin, Der Gruyter Saur.
  7. Μ. Γερόλυμος (2008). Ο ρόλος του Βιβλιοθηκονόμου σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον πληροφόρησης. Διατριβή. Ιόνιο Πανεπιστήμιο.
  8. Η. Κομποθανάση. (2011). Μουσειακές Βιβλιοθήκες. Διπλωματική Εργασία. ΕΚΠΑ.
  9. Ε. Bιλλιώτη και Ε. Βασιλακάκη (2015). Οι Βιβλιοθήκες των Σωφρωνιστικών Καταστημάτων στην Ελλάδα. HEAL Journal 1(2015): 37-52.
  10. IFLA Public Library Manifesto (1994). https://www.ifla.org/publications/iflaunesco-public-library-manifesto-1994