Καθηγητές Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα έχουν αποκτήσει:
Γνώση: Γνώση σχεδίασης και υλοποίησης ενός πληροφοριακού συστήματος. Η σχεδίαση και οργάνωση περιλαμβάνει την επιλογή του κατάλληλου λογισμικού, τον καθορισμό των τύπων δεδομένων των διαφόρων οντοτήτων, τους τρόπους συσχέτισης αυτών των τύπων, τους διαφόρους ρόλους του ανθρώπινου δυναμικού, τη ροή της πληροφορίας μεταξύ των διαφόρων χρηστών, καθώς και τις άδειες χρήσης. Πιο συγκεκριμένα ο φοιτητής θα έχει τη γνώση της σχεδίασης ενός εννοιακού μοντέλου E-R, κάνοντας επιλογή των απαραίτητων οντοτήτων (Ε) εμπλουτισμένων με τα κατάλληλα χαρακτηριστικά, καθώς και των συσχετίσεων (R) για την ακριβή, οικονομική και ολοκληρωμένη αναπαράσταση του προβλήματος. Στη συνέχεια, με βάση τους περιορισμούς πληθυκότητας και συμμετοχής του μοντέλου E-R, ο φοιτητής θα έχει τη γνώση της σχεδίασης και υλοποίησης μιας σχεσιακής βάσης δεδομένων (στο περιβάλλον Microsoft Access). Τέλος ο φοιτητής θα έχει τη γνώση εφαρμογής ερωτημάτων ανάκτησης πληροφοριών τόσο σε περιβάλλον οδηγού (wizard) όσο και σε περιβάλλον της γλώσσας σχεδίασης ερωτημάτων (SQL)
Κατανόηση: Κατανόηση των αρχών και θεωριών που αφορούν την επιλογή του κατάλληλου εννοιακού μοντέλου δεδομένων, την γραφική περιγραφή του προβλήματος, καθώς και την τελική του υλοποίηση του σε ένα περιβάλλον σχεσιακής βάσης δεδομένων
Ανάλυση: Ικανότητα ανάλυσης εξειδικευμένων πληροφοριακών μονάδων (όπως βιβλιοθηκών, μουσείων, επιχειρήσεων και ερευνητικών μονάδων) σε στοιχεία οντοτήτων και ροών πληροφορίας, με σκοπό τη σχεδίαση και υλοποίηση πληροφοριακών συστημάτων που να ανταποκρίνονται με πληρότητα στις ανάγκες των υποψήφιων ομάδων χρηστών
Αξιολόγηση: Ικανότητα καθοδήγησης και αξιολόγησης μιας ομάδας ατόμων επιφορτισμένων με την πληροφοριακή οργάνωση μιας μονάδας ή μιας συλλογής
Γενικές Ικανότητες
• Ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών με τη χρήση διαφόρων λογισμικών
• Σχεδιασμός και διαχείριση έργων
• Ολοκληρωμένη εφαρμογή κύκλου εργασιών ενός πληροφοριακού συστήματος
• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
• Λήψη αποφάσεων
• Ομαδική εργασία
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Στο πλαίσιο αυτού του μαθήματος ο φοιτητής θα πρέπει να κατανοήσει τις βασικές έννοιες του συστήματος, των δεδομένων, της πληροφορίας και της γνώσης. Στη συνέχεια θα πρέπει να εξοικειωθεί με την έννοια του πληροφοριακού συστήματος και της αναγκαιότητάς του για τη σχεδίαση και την οργάνωση των πληροφοριών που αφορούν ένα συνολικό περιβάλλον λειτουργίας. Η σχεδίαση και οργάνωση περιλαμβάνει την επιλογή του κατάλληλου λογισμικού, τον καθορισμό των τύπων δεδομένων των διαφόρων οντοτήτων, τους τρόπους συσχέτισης αυτών των τύπων, τους διαφόρους ρόλους του ανθρώπινου δυναμικού, τη ροή της πληροφορίας μεταξύ των διαφόρων χρηστών, καθώς και τις άδειες χρήσης. Από τους διαφόρους τύπους πληροφοριακών συστημάτων το μάθημα επικεντρώνεται στις σχεσιακές βάσεις δεδομένων με εφαρμογή σε μια βάση σε τοπικό επίπεδο την εμπορική Microsoft Access και μια βάση σε διαδικτυακό επίπεδο την διαθέσιμη ελεύθερα στο κοινό MySQL.
Πιο συγκεκριμένα στο μάθημα περιλαμβάνονται τα εξής θέματα:
Ενότητα 1: Ορισμός του Συστήματος. Διάκριση μεταξύ των δεδομένων, της πληροφορίας και της γνώσης. Ορισμός του Πληροφοριακού Συστήματος (ΠΣ). Δομή και λειτουργία ΠΣ. Συνιστώσες ΠΣ. Τύποι ΠΣ με ιδιαίτερη αναφορά στη Βάση Δεδομένων (ΒΔ). Παραδείγματα ΠΣ, όπως Επιχείρησης, Νοσοκομείου, Αστικό, Γεωγραφικό, Διαδίκτυο.
Ενότητα 2: Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων (DBMS). Σχεδίαση Βάσης Δεδομένων. Διάκριση εννοιακών, αναπαραστατικών και φυσικών μοντέλων.
Ενότητα 3: Αναλυτική μελέτη του εννοιακού μοντέλoυ ER.
Ενότητα 4: Αναλυτική μελέτη του σχεσιακού αναπαραστατικού μοντέλου RDBMS στο περιβάλλον Microsoft Access. Σχεδίαση πινάκων ΒΔ. Υλοποίηση συσχετίσεων. Πρόσθεση, επεξεργασία, διαγραφή εγγραφών σε πίνακες. Δημιουργία ερωτημάτων μέσω οδηγού ερωτημάτων και προσθήκη περιορισμών στην προβολή σχεδίασης. Δημιουργία φορμών και εκθέσεων.
Ενότητα 5: Γλώσσα ερωτημάτων SQL. Συγγραφή ερωτημάτων SQL που περιλαμβάνουν σχετιζόμενους πίνακες και περιορισμούς. Αναδρομικές συσχετίσεις (recursive relationships) και σχετικά ερωτήματα SQL μέσω ανάθεσης ρόλων.
Ενότητα 6: Εισαγωγή στα Αντικειμενοστρεφή Συστήματα Βάσεων Δεδομένων (OODBMS).
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
Γλώσσα: Ελληνική
Μέθοδοι αξιολόγησης: Οι φοιτητές αξιολογούνται στη θεωρία μέσω των προαιρετικών ασκήσεων εργασίας και της τελικής υποχρεωτικής εξέτασης. Ο βαθμός θεωρίας προκύπτει από τον βαθμό της τελικής εξέτασης ενισχυμένο κατά 2x μονάδες όπου x είναι συντελεστής βάρους επιτυχίας των προαιρετικών ασκήσεων με x=1 στην περίπτωση απόλυτης επιτυχίας όλων των ασκήσεων.
Οι φοιτητές αξιολογούνται στο εργαστήριο μέσω των εβδομαδιαίων εργαστηριακών ασκήσεων και της τελικής απαλλακτικής εργασίας. Ο βαθμός εργαστηρίου προκύπτει από τον Μ.Ο. των βαθμών των εβδομαδιαίων ασκήσεων κατά 50% και τον βαθμό της απαλλακτικής εργασίας κατά 50%.
Κριτήρια αξιολόγησης:
• Σχεδίαση μοντέλου E-R
• Υλοποίηση βάσης δεδομένων σε περιβάλλον Microsoft Access
• Δημιουργία μέσω σχετικών οδηγών ερωτημάτων, φορμών και εκθέσεων
• Ανάπτυξη ερωτημάτων σε γλώσσα SQL
Τα θέματα των εργασιών, τα κριτήρια αναλυτικά και ο τρόπος βαθμολόγησης αναρτώνται με την έναρξη του εξαμήνου στην ιστοσελίδα του μαθήματος.
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Μάρκος Δενδρινός και Δημήτρης Κουής. ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ. Αθήνα: 2016. Ηλεκτρονικό βιβλίο. https://repository.kallipos.gr/handle/11419/6447
2. Τ. Connoly T, C. Begg. Μια Πρακτική Προσέγγιση στο Σχεδιασμό, την Υλοποίηση και την Διαχείριση Συστημάτων Βάσεων Δεδομένων, Α’ – Β’ Τόμος, Α. ΓΚΙΟΥΡΔΑ & ΣΙΑ ΟΕ, 4η έκδ., 2008
3. Elmasri Ramez, Navathe Shamkant B., Θεμελιώδεις αρχές συστημάτων βάσεων δεδομένων, Εκδ. Δίαυλος, 6η Έκδοση Αναθεωρημένη, 2012
4. Abraham Silberschatz, Henry F. Korth,S. Sudarshan, Συστήματα Βάσεων Δεδομένων – Η πλήρης θεωρία των βάσεων δεδομένων, Εκδ. Μ.Γκιούρδας, 6η Έκδοση, 2011
5. Jeffrey D Ullman, Jennifer Widom. Βασικές Αρχές για τα Συστήματα Βάσεων Δεδομένων, Μτφρ. 2ης έκδοσης (2001) Βασίλης Βερύκιος, Εκδόσεις Κλειδάριθμος, 2008
6. Codd, E., Relational Model for Data Management – Version 2, Addison-Wesley, 2000
7. Date, C., An Introduction to Database Systems, Addison-Wesley, 8th Εdition, 2003.
8. Μ. Δενδρινός, Β. Κατσούρος, Σειρά ECDL, Ενότητα 5, Βάσεις Δεδομένων – Ελληνική Έκδοση Access 2002, Εκδ. Libris-Tech, Μαρούσι, 2004.
9. Dendrinos, M., “A Case Study for the Management of a Set of Spectrally Analysed Signals Based in OODBMS”, Proceedings of the International Database Engineering and Application Symposium, Concordia, University, IDEAS’97, IEEE Montreal, Canada, 1997
10. Alexandra Barouchou and Markos Dendrinos, “Similarity extraction mechanism concerning historical personalities based on SQL queries in an RDBMS environment”. The 4th International Conference on Integrated Information, Sept. 2014, Madrid, Spain. AIP Publishing. http://dx.doi.org/10.1063/1.4907837