Λογοτεχνία

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα έχουν αποκτήσει:
Γνώση: Στάδια εξέλιξης, λογοτεχνικές τάσεις, έργα και συγγραφείς της ελληνικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας. Απόκτηση βασικών γνώσεων οι οποίες σχετίζονται με τις θεωρίες της ανάγνωσης και της κριτικής ανάλυσης των κειμένων. Γνώση της αξιοποίησης των δυνατοτήτων απόκτησης πρόσβασης σε πολύ μεγάλο αριθμό λογοτεχνικών κειμένων που είναι πλέον διαθέσιμα μέσω διαδικτύου.
Κατανόηση: Κριτήρια συγκρότησης και διαφοροποίησης των λογοτεχνικών περιόδων, των σχολών, των ρευμάτων, των κινημάτων και γενεών, σε σχέση με το ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο. Συνειδητοποίηση της συνέχειας και της εξέλιξης των λογοτεχνικών ειδών μέσα στο πλαίσιο της αλλαγής. Κατανόηση της σημασίας της ελληνικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας. Κατανόηση των προοπτικών που ανοίγονται για τους βιβλιοθηκονόμους, προκειμένου να συμβάλουν στην πνευματική καλλιέργεια του κοινού των Βιβλιοθηκών, ιδιαίτερα των παιδιών και των νέων.
Εφαρμογή: Ικανότητα επιλογής έργων της ελληνικής και παγκόσμιας παραγωγής για διάφορα είδη Βιβλιοθηκών. Ικανότητα παροχής εξειδικευμένων υπηρεσιών για το κοινό των Βιβλιοθηκών το οποίο ενδιαφέρεται για τη Λογοτεχνία. Αξιοποίηση και σύνδεση του υλικού των σχετικών συλλογών των Βιβλιοθηκών με τη γενική και τοπική Ιστορία της περιοχής στην οποία βρίσκεται η εκάστοτε Βιβλιοθήκη.
Σύνθεση: Ικανότητα σύνθεσης πληροφοριών από διάφορες πηγές, αξιοποιώντας συγκεκριμένα επιστημονικά εργαλεία.
Αξιολόγηση: Γνώσεις και δεξιότητες αξιολόγησης και επιλογής υλικού λογοτεχνικών συλλογών για παιδιά, εφήβους και ενηλίκους, στους οποίους οι μελλοντικοί βιβλιοθηκονόμοι και επιστήμονες της πληροφόρησης θα παρέχουν εξειδικευμένες υπηρεσίες.

 

Γενικές Ικανότητες

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Ικανότητα κριτικής ανάλυσης μέσω αξιοποίησης συγκεκριμένων επιστημονικών εργαλείων
• Αυτόνομη εργασία
• Ομαδική εργασία
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Το μάθημα καλύπτει μία ευρεία χρονική περίοδο, από τις απαρχές της ανθρώπινης πνευματικής δημιουργίας έως τη σύγχρονη εποχή, ενώ εκτείνεται σε όλο το φάσμα της παγκόσμιας λογοτεχνικής παραγωγής. Βαρύτητα δίνεται στην ελληνική λογοτεχνία, σε άμεση συνάρτηση με τις γενικότερες εξελίξεις σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.
Ενότητα 1: Εισαγωγή – Λογοτεχνικές και αναγνωστικές θεωρίες. Σκοποί και στόχοι, τεχνικές και μέσα, χρονικά και γεωγραφικά όρια, στοιχεία Θεωρίας της Λογοτεχνίας. Αφηγηματολογία. Κριτική ανάγνωση λογοτεχνικού κειμένου, Έπος – Λυρική Ποίηση – Δραματική Ποίηση.
Ενότητα 2: Ευρώπη-Μεσαιωνική Λογοτεχνία. Έπος, Λυρική Ποίηση, Έμμετρο Μυθιστόρημα, Κύκλοι, Σάτιρα, Θέατρο (Λειτουργικό Δράμα και Φάρσα), Θρησκευτική Λογοτεχνία, Εγκυκλοπαίδειες
Ενότητα 3: Βυζαντινή Λογοτεχνία. Δημώδης λογοτεχνία, εκκλησιαστική και λόγια ποίηση, ρητορική, επιστολογραφία, αγιολογία
Ενότητα 4: Ευρώπη. Από τον Μεσαίωνα στην Αναγέννηση. Ποίηση (Κέλτικη, Τευτονική, Σκανδιναβική, Ρωμανικών γλωσσών), Ιταλική Λογοτεχνία, επικά ποιήματα, βουκολικά έργα, λυρική ποίηση, σονέτα, γαλλικός και γερμανικός κλασσικισμός
Ενότητα 5: Νεοελληνική Λογοτεχνία. Α΄ Περίοδος: 10ος αι.-1453 (Ακριτικός κύκλος, Σατιρική ποίηση, Ηθικοδιδακτική ποίηση, Χρονικό του Μορέως, Ερωτικά ιπποτικά μυθιστορήματα, Αλληγορική ποίηση), Β΄: 1453-1669 (Κρήτη, Επτάνησα, Ρόδος, Κύπρος), Γ΄: 1669-1830 (Θρησκευτικός Ουμανισμός, Νεοελληνικός Διαφωτισμός)
Ενότητα 6: Παγκόσμια Λογοτεχνία 19ος-20ος αι. Ποίηση (Προρομαντισμός, Ρομαντισμός, Παρνασσισμός, Συμβολισμός, Φουτουρισμός, Ντανταϊσμός, Υπερρεαλισμός, Μοντερνισμός, Ποίηση του β΄ μισού του 20ου αι.), Πεζογραφία (Ρομαντικό, αυτοβιογραφικό, ιστορικό, εξωτικό, φανταστικό Μυθιστόρημα, Ρεαλισμός, Νατουραλισμός, Μοντερνισμός, Σοσιαλιστικός ρεαλισμός, Λογοτεχνία Παραλόγου, Μαγικός Ρεαλισμός, Λογοτεχνία Φανταστικού), Θεατρικά κείμενα
Ενότητα 7: Νεοελληνική Λογοτεχνία (1830-σύγχρονη εποχή). Επτανησιακή Σχολή, Φαναριώτες και Ρομαντική Σχολή, Νέα Αθηναϊκή Σχολή, Ηθογραφικό διήγημα, Γλωσσικό Ζήτημα και Λογοτεχνία, Ιδιαίτερες περιπτώσεις: Καβάφης, Σικελιανός, Γενιά του Μεσοπολέμου, «Ποιητές της παραίτησης», Γενιά του ΄30, Συμβολισμός, Υπερρεαλισμός, Μεταπολεμική ποίηση και πεζογραφία, Σύγχρονη λογοτεχνική παραγωγή. Λογοτεχνικά Περιοδικά.
Ενότητα 8: Παιδική Λογοτεχνία – Λογοτεχνία και Πηγές Πληροφόρησης. Χαρακτηριστικά, θεματολογία, αξία. Βιβλία γνώσεων, δραστηριοτήτων και εικόνων, οπτικοακουστικά, ηλεκτρονικά και άλλα μέσα. Επιλογή κατάλληλων βιβλίων, στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων.

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Γλώσσα: Ελληνική
Μέθοδοι:
• Γραπτή εργασία (επιλογής του φοιτητή) και δημόσια παρουσίαση αυτής. Η εργασία είναι προαιρετική και ενισχυτική του τελικού βαθμού. Ο μέγιστος αριθμός μονάδων από την επιτυχή υλοποίηση και παρουσίασή της ανέρχεται στους τρεις βαθμούς. Σε περίπτωση κατά την οποία η εργασία δεν υποστηριχθεί με αντίστοιχη παρουσίαση στο πλαίσιο του μαθήματος, δε λαμβάνεται υπ’ όψιν.
• Τελική γραπτή εξέταση: Περιλαμβάνονται ερωτήσεις ανάπτυξης, σύντομης απάντησης, αφηγηματικής ανάλυσης κειμένου και δοκιμασίες πολλαπλής επιλογής. Σε περίπτωση κατά την οποία ο τελικός βαθμός της εξέτασης είναι μικρότερος του πέντε (05), η εργασία δε λαμβάνεται υπ’ όψιν.
Κριτήρια Αξιολόγησης:
• Γνώση σταδίων εξέλιξης, λογοτεχνικών τάσεων, έργων και συγγραφέων της ελληνικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας
• Ορολογία και κριτήρια συγκρότησης λογοτεχνικών περιόδων, σχολών, ρευμάτων, κινημάτων και γενεών
• Επιλογή έργων της ελληνικής και παγκόσμιας παραγωγής για διάφορα είδη Βιβλιοθηκών και τεκμηρίωση αυτής
• Βασικές γνώσεις σχετικά με θεωρίες της ανάγνωσης και της κριτικής ανάλυσης των κειμένων
• Κριτική ανάλυση λογοτεχνικών κειμένων σύμφωνα με τις αρχές της αφηγηματολογίας
• Πηγές πληροφόρησης και Λογοτεχνία
Τα θέματα των εργασιών, τα κριτήρια αναλυτικά και ο τρόπος βαθμολόγησης αναρτώνται με την έναρξη του εξαμήνου στην ιστοσελίδα του μαθήματος.

 

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Αγγελοπούλου Β. & Βαλάση Ζ., Διαλέγουμε βιβλία για παιδιά για μια βασική βιβλιοθήκη, Αθήνα: Gutenberg, 1989.
2. Αργυρίου Α., Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και η πρόσληψή της, τ. Α΄ και Β΄: στα χρόνια του Μεσοπολέμου (1918-1940)· τ. Γ΄: στους δύστηνους καιρούς (1940-1944)· τ. Δ΄: στα χρόνια του ετεροκαθορισμένου εμφυλίου πολέμου 1945-1949· τ. Ε΄: στα χρόνια της επισφαλούς δημοκρατίας 1950-1956· τ. ΣΤ΄: στα χρόνια της αυτοσχέδιας ανάπτυξης (1957-1963)· τ. Ζ΄ και Η΄: όταν η δημοκρατία δοκιμάζεται, υπονομεύεται και καταλύεται (1964-1974 και μέχρι τις ημέρες μας), Αθήνα, Καστανιώτης, 2002-2007.
3. Backes J.-L., La Litterature européenne, Paris 1996.
4. Beaton R., Εισαγωγή στη Νεώτερη Ελληνική Λογοτεχνία, Αθήνα: Νεφέλη, 1996.
5. Beck H.G., Ιστορία της βυζαντινής δημώδους λογοτεχνίας, Αθήνα: ΜΙΕΤ, 1988.
6. Δημαράς Κ.Θ., Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Αθήνα, Γνώση 2000.
7. Η ελληνική λογοτεχνία από τον Όμηρο έως τις μέρες μας, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών, 2005.
8. Κιτρομηλίδης Π., Νεοελληνικός Διαφωτισμός, Αθήνα: ΜΙΕΤ, 1996.
9. Μαστροδημήτρης Π., Εισαγωγή στη νεοελληνική φιλολογία, Αθήνα: Δόμος, 61996.
10. Muelmann W., Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία και Παγκόσμιος Πολιτισμός, Αθήνα: Νεφέλη,1997.