Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα έχουν αποκτήσει τα εξής:
Γνώση των βασικών εννοιών και δεξιοτήτων που σχετίζονται με τη σωστή χρήση και την επιτυχή αναζήτηση και ανάκτηση πληροφοριών στο γενικό περιβάλλον απλών μηχανών αναζήτησης αλλά και σε πιο σύνθετα περιβάλλοντα συστημάτων πληροφόρησης με έμφαση στην επιστημονική βιβλιογραφία (μονογραφίες, άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά, data sets, κλπ).
Κατανόηση των βασικών εννοιών που σχετίζονται με την επιτυχή ανάκτηση και τον κατάλληλο συνδυασμό της επιστημονικής βιβλιογραφίας μέσω στοχευμένων ασκήσεων. Κύριος στόχος των ασκήσεων αυτών είναι να αναπτύξουν δεξιότητες και στρατηγικές για την ανάκτηση πληροφοριών που απαιτούνται για την εκπόνηση βιβλιογραφικών και ερευνητικών εργασιών.
Ανάλυση: Οι φοιτητές θα μπορούν να αναγνωρίζουν, μελετούν και να αναλύουν τις διαφορετικές πηγές πληρορόρησης και να αξιολογούν την εγκυρότητα και την αξιοπιστία των πληροφοριών.
Σύνθεση: Οι φοιτητές θα μπορούν να προβαίνουν σε ανάκτηση πληροφοριών από διαφορετικές πηγές πληροφόρησης και να συνθέτουν κα να παραθέτουν με ορθό τρόπο τις πληροφορίες και τις πηγές από τις οποίες τις ανέκτησαν.
Αξιολόγηση: Μεταξύ των επιδιωκόμενων στόχων είναι να αποκτήσουν οι φοιτητές την ικανότητα να επιλέγουν τα σωστά κριτήρια αξιολόγησης εντοπισμού και επιλογής των κατάλληλων για τις πληροφοριακές τους ανάγκες πηγών πληροφόρησης.
Επιπλέον, με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση να εκπαιδεύσουν άλλους χρήστες στην αναζήτηση, ανάκτηση και αξιολόγηση των πηγών πληροφόρησης.
Γενικές Ικανότητες
• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Αυτόνομη εργασία / Ομαδική εργασία
• Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Στο μάθημα καλύπτονται οι ακόλουθες θεματικές περιοχές:
Ενότητα 1. Βασικές έννοιες ανάκτησης πληροφοριών
- Εισαγωγή στην αναζήτηση πληροφοριών (τα είδη της πληροφορίας, τύποι πηγών πληροφόρησης, κριτήρια επιλογής πηγής πληροφόρησης, ερευνητική δραστηριότητα σχετική με την αναζήτηση πληροφοριών & βασικά θεωρητικά πλαίσια).
- Η εργαλειοθήκη του ερευνητή [Λογικοί τελεστές Boolean (Boolean operators), Ελεγχόμενο λεξιλόγιο (controlled vocabulary), Αναζήτηση με τη χρήση πεδίων (field searching), Λανθασμένες ανακτήσεις (false drops), Εξαιρούμενες Λέξεις (stop words), Ανάκληση vs. Ακρίβεια (recall vs. precision), Αναζήτηση με τελεστές γειτνίασης (proximity searching), Αποκοπή χαρακτήρων (truncation) & χαρακτήρες μπαλαντέρ (wildcards), Περιοριστές αναζήτησης (limiters), Η διανοητική εργαλειοθήκη (mental toolkit)]
- Μηχανές και μετα-μηχανές αναζήτησης (περιγραφή και τρόποι αναζήτησης)
Ενότητα 2. Ανάκτηση πληροφοριών σε συστήματα πληροφόρησης
- Αναζήτηση και ανάκτηση πληροφοριών από ανοικτούς δημόσιους καταλόγους βιβλιοθηκών (OPACs και Συλλογικοί Κατάλογοι)
- Αναζήτηση και ανάκτηση πληροφοριών από ψηφιακά αποθετήρια (θεματικά και ιδρυματικά)
- Αναζήτηση και ανάκτηση πληροφοριών από βιβλιογραφικές βάσεις δεδομένων (είδη, περιγραφή, τρόποι παρουσίασης και ανάκτησης πληροφοριών)
- Google Scholar (περιγραφή και τρόποι ανάκλησης πληροφοριών)
- SCOPUS (περιγραφή και τρόποι ανάκλησης πληροφοριών)
Ενότητα 3. Πηγές πληροφόρησης & παραπομπές
- Κριτήρια αξιολόγησης πηγών πληροφόρησης
- Ορθή καταγραφή παραπομπών και βιβλιογραφίας
Ενότητα 4. Εργαστηριακό μέρος του μαθήματος
- Στο πλαίσιο του εργαστηριακού μέρους του μαθήματος εκπονούνται στοχευμένες ασκήσεις ανάκτησης πληροφοριών, γενικών και επιστημονικών, ενώ παράλληλα οι φοιτητές εξασκούνται στην ορθή αξιολόγηση των πηγών άντλησης των πληροφοριών. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην εξοικείωση με την επιστημονική αρθρογραφία, μέσω ασκήσεων για την άντληση και το συνδυασμό συγκεκριμένων πληροφοριών από το περιεχόμενο των επιστημονικών άρθρων.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
Γλώσσα: Ελληνικά
Μέθοδοι αξιολόγησης:
• Δοκιμασία Πολλαπλής Επιλογής
• Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης
• Ερωτήσεις Ανάπτυξης Δοκιμίων
• Eπίλυση Προβλημάτων
Οι εξετάσεις εκτελούνται γραπτά. Όλες οι ερωτήσεις είναι ισοδύναμες και δεν υπάρχει αρνητική βαθμολογία.
Τα κριτήρια αναλυτικά και ο τρόπος βαθμολόγησης αναρτώνται με την έναρξη του εξαμήνου στην ιστοσελίδα του μαθήματος στο eclass.
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Christopher Manning, C., Prabhakar Raghavan, P. & Hinrich Schutze, H. (2012). Εισαγωγή στην ανάκτηση πληροφοριών. Κλειδάριθμος.
2. Baeza – Yates, R. & Ribeiro – Neto, B. (2014). Ανάκτηση πληροφορίας: Οι έννοιες και η τεχνολογία πίσω από την αναζήτηση. Τζιόλα.
3. Bell, S. S. (2015). Librarian’s guide to online searching: cultivating database skills for research and instruction. California: Libraries Unlimited.
4. Berkman, R. I. (2015). Find it fast: extracting expert information from social networks, big data, tweets, and more. Medford, New Jersey: CyberAge Books/Information Today.
5. Chu, H. (2010). Information representation and retrieval in the digital age. Medford, N.J.: Information Today.
6. Leggett, E. R. (2015). Integrating the Web into everyday library services: a practical guide for librarians. Lanham: Rowman & Littlefield.
7. Markey, K. (2015). Online searching: a guide to finding quality information efficiently and effectively. Lanham: Rowman & Littlefield.
8. Paige, A. (2016). Teaching Google Scholar: a practical guide for librarians. Lanham: Rowman & Littlefield.
9. Shank, J. D. (2014). Interactive open educational resources. San Francisco: Jossey-Bass.
10. Thompson, J. (2014). Implementing web-scale discovery services: a practical guide for librarians. Lanham: Rowman & Littlefield.